ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ» ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗ ΠΡΟΒΑΤΑ

ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ

Τι είναι το ιατρικό απόρρητο από ποιους και πότε τηρείται:

Η έννοια του ιατρικού απορρήτου συνίσταται στην υποχρέωση του γιατρού να μην αποκαλύπτει γραπτά, προφορικά, σιωπηρά, με συναίνεση, όσες πληροφορί­ες του αποκαλύφθησαν είτε κατά την παροχή ιατρικών υπηρεσιών ή επ” ευκαιρία αυτών, είτε υπέπεσαν στην αντίληψή του κατά την άσκηση του λειτουργήματος του και οι οποίες αφορούν:

α) το όνομα και την υγεία του ασθενούς, δηλαδή κάθε προ­σώπου που δέχεται ιατρικές υπηρεσίες β) τις συνθήκες διαβίωσής του, π.χ την οικονομική του κατάσταση ή τις οικονομικές του απολαβές γ) το όνομα και την υγεία των οικείων του ασθενούς, των ατόμων δηλαδή που είτε συνδέονται με συγγενικό δε­σμό με τον ασθενή, είτε είναι άνθρωποι του εγγύτερου περιβάλλοντος του δ) τον τρόπο διαβίωσης του οικογενειακού περιβάλλοντος του ασθενούς.

Ακόμα και αν ρητά ο ασθενής ή οι οικείου του δεν ζήτησαν τήρηση εχεμύθειας για όσα εμπιστεύτηκαν, ο γιατρός είναι υποχρεωμένος να μην αποκαλύψει τα όσα πληροφορήθηκε.

Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ότι ο γιατρός είναι υποχρεωμένος να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να μην παραβιασθεί το απόρρητο ούτε με παράλειψη. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα να μην αφήνει ιατρικά αποτελέσματα στο γραφείο του, εκτός φακέλου και σε κοινή θέα παρουσία άλλων πελατών.

Ποιοι καταλαμβάνονται από το απόρρητο:

α) Κατά ίο άρθρο 13 παράγραφοι 1&2 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας:

αα) Ο ιατρός οφείλει να τηρεί αυστηρά απόλυτη εχε­μύθεια για οποιοδήποτε στοιχείο υποπίπτει στην αντίληψή του ή αποκαλύπτει ο ασθενής ή τρίτοι στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων του και το οποίο αφορά τον ασθενή ή τους οικείους του. αβ) Για την αυστηρή και αποτελεσματική τήρηση του ιατρικού απορρήτου, ο ιατρός οφείλευα) να ασκεί την αναγκαία εποπτεία στους βοηθούς, συνεργάτες ή άλλα πρόσωπα που συμπράττουν ή συμμετέχουν ή τον στηρίζουν με οποιοδήποτε τρόπο κατά την άσκηση του λειτουργήματος του και β)να λαμβάνει κάθε μέτρο διαφύλαξης του απορρήτου και για το χρόνο μετά τη με οποιαδήποτε τρόπο παύση ή λήξη άσκησης του λειτουργήματος του. β) Κατά το άρθρο 371 παράγραφοι 1&2 του Ποινικού Κώδικα:

βα) Κληρικοί, δικηγόροι και κάθε είδους νομικοί παραστάτες, συμβολαιογράφοι, γιατροί, μαίες, νοσοκόμοι, φαρμακοποιοί και άλλοι στους οποίους κάποιοι εμπιστεύονται συνήθως λόγω του επαγγέλματος τους ή της ιδιότητάς τους ιδιωτικά απόρρητα, καθώς και οι βοηθοί των προσώπων αυτών, τιμωρούνται με χρηματική ποινή ή με φυλάκιση μέχρι ενός έτους αν φανερώσουν ιδιωτικά απόρρητα που τους εμπι­στεύτηκαν ή που τα έμαθαν λόγω του επαγγέλματος ή της ιδιότητάς τους. ββ) Όμοια τιμωρείται όποιος μετά το θάνατο κάποιου από τα παραπάνω πρόσωπα απέκτησε στην κατοχή του έγγραφα ή σημειώσεις σχετικά με την άσκηση του επαγγέλματος του και προέβη στην φανέρωση απορ­ρήτου.

Για να θεμελιωθεί σε βάρος του γιατρού το αδίκημα της παραβίασης του ιατρικού απορρήτου, απαιτείται να υπάρχει δόλος έστω και για παραμικρή διαρροή οποιασδήποτε πληροφορίας .Δηλαδή ο ιατρός να γνωρίζει ότι πρόκειται περί απορρήτου και να θέλει να προβεί σε αποκάλυψη, χωρίς να έχει σημασία ο σκοπός για τον οποίο προέβη στην πράξη αυτή. Δηλαδή δεν είναι απαραίτητο ο γιατρός να απέβλεπε σε ηθική ή υλική ζημία του πελάτη του. Επομένως, η χωρίς πρόθεση παραβίαση απορρήτου (δηλαδή από αμέλεια), δεν στοιχειοθετεί ποινικά κολάσιμη πράξη γ) Κατά το άρθρο 212 παράγραφος 1 περίπτωση γ’, παρά­γραφος 2 & 3 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, για το επαγγελματικό απόρρητο μαρτύρων. γα) Η διαδικασία ακυρώνεται, αν εξεταστούν στην προδικασία ή κύρια διαδικασία: οι γιατροί, οι φαρμακοποιοί και βοηθοί τους, καθώς και οι μαίες σχετικά με όσα εμπιστευτικά πληροφορήθηκαν κατά την άσκηση του επαγγέλματος τους , εκτός όπου ειδικός νόμος τους υποχρεώνει να τα αναγγείλουν στην αρχή. γβ) Η απαγόρευση της παραγράφου 1 περίπτωση γ” ισχύει, ακόμα και αν τα πρόσωπα στα οποία αναφέρεται απαλλάχθηκαν από από την υποχρέωση να τηρήσουν το επαγγελματικό απόρρητο από μέρους εκείνου που τους το εμπιστεύτηκε, γγ) Όλοι οι παραπάνω μάρτυρες έχουν την υποχρέωση να δηλώσουν ενόρκως σ” αυτόν που εξετάζει ότι, αν κατέθεταν, θα παραβίαζαν τα απόρρητα που μνημονεύονται στην παρ.1. Ψευδής δήλωση τιμωρείται με τις ποινές που ο Ποινικός Κώδικας προβλέπει για την ψευδορκία. Συμπέρασμα:

Το απόρρητο οφείλει να τηρεί ο γιατρός όχι μόνο όταν προσφέρει μόνιμα τις υπηρεσίες του ως θεράπων ιατρός, αλλά και όταν προσφέρει ευκαιριακά, παραδείγματος χάριν με την παροχή πρώτων βοηθειών ή όταν κατέχει θέση επιθεωρητή ή ελεγκτή σε δημόσια υπηρεσία ή ασφαλιστικό οργανισμό ή διορίζεται πραγματογνώμονας. Επίσης ο γιατρός οφείλει να εποπτεύει τους βοηθούς του, ώστε να διασφαλίζεται το απόρρητο και από αυτούς και παράλληλα να αποφεύγει να αποκαλύπτει σ” αυτούς περισσότερα από όσα χρειάζεται να γνωρίζουν για την άσκηση των καθηκόντων τους. 2.3 Προσοχή! Τονίζουμε ότι το ιατρικό απόρρητο ανα­φέρεται σε πληροφορίες για την κατάσταση του ασθενούς ή των οικείων του και για την εν γένει διαβίωσή τους, τις οποίες συνέλεξε ο γιατρός από την παροχή ή επ” ευκαιρία της παροχής ιατρικών υπηρεσιών ( άρθρο 13 Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας). Άρα δεν υπάγονται στο ιατρικό απόρρητο στοιχεία που περιέρχονται σε γνώση του ιατρού εκτός πλαισίου άσκησης των καθηκόντων του.

Διάρκεια απορρήτου:

α) Κατά το άρθρο 13 παράγραφος 6 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας:Η υποχρέωση τήρησης και διαφύλαξης του ιατρικού απορρήτου δεν παύει να ισχύει με το θάνατο του ασθενή.

β) Κατά το άρθρο 13 παράγραφος 2 υπό β” Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας: Για την αυστηρή και αποτελεσματική τήρηση του ιατρικού απορρήτου, ο ιατρός οφείλει να λαμβάνει κάθε μέτρο διαφύλαξης του απορρήτου και για το χρόνο μετά τη με οποιοδήποτε τρόπο παύση ή λήξη άσκησης του λειτουργήματος του. γ) Κατά το άρθρο 371 παράγραφος 2 του Ποινικού Κώδικα: Όμοια τιμωρείται όποιος, μετά το θάνατο ενός από τα πρόσωπα της παραγρ 1, και απ” αυτήν την αιτία γίνεται κάτοχος εγγράφων ή σημειώσεων του νεκρού σχετικών με την άσκηση του επαγγέλματος του ή της ιδιότητάς του και από αυτά φανερώνει ιδιωτικά απόρρητα. Αναμφίβολα λοιπόν η υποχρέωση τήρησης απορρήτου υφί­σταται και μετά το θάνατο του ασθενούς (13 παραγρ 6 Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας), καθώς και όταν κατά οποιονδήποτε τρόπο παύει ή λήγει το λειτούργημα του υπόχρεου γιατρού (13 παραγρ 2 υπό β” Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας), καθώς και μετά το θάνατο του ιατρού( 371 παραγρ 2 Ποινικού Κώδικα).

Περιπτώσεις που εξαιρούνται από τον κανόνα του απορρήτου:

1 Όπως ήδη αναλύθηκε, ο γιατρός οφείλει να μην αποκαλύπτει όσα, επ ευκαιρία της παροχής ιατρικών υπηρεσιών, πληροφορήθηκε για την υγεία ή τη ζωή είτε του ασθενούς ή είτε των οικείων του τελευταίου.Υπάρχουν όμως φορές που το καθήκον εχεμύθειας μπορεί να αρθεί.

2 Πότε επιτρέπεται η άρση απορρήτου:

α) Κατά το άρθρο 13 παράγραφος 3 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας:

αα) Όταν ο γιατρός αποβλέπει στην εκπλήρωση νομικού ή ηθικού καθήκοντος. Νομικό καθήκον συντρέχει, όταν η φανέρωση επιβάλλεται από ειδικό νόμο, όπως στις περιπτώσεις γέννησης, θανάτου, μολυσματικών νόσων και άλλες ή από γενικό νόμο, όπως στην υποχρέωση έγκαιρης αναγγελίας στην αρχή, όταν ο γιατρός μαθαίνει με αξιόπιστο τρόπο ότι μελετάται κακούργημα ή ότι άρχισε ήδη η εκτέλεσή του, και μάλιστα, σε χρόνο τέτοιο, ώστε να μπορεί ακόμα να προληφθεί η τέλεση ή το αποτέλεσμά του. αβ) Όταν ο γιατρός αποβλέπει στη διαφύλαξη έννομου ή άλλου δικαιολογημένου, ουσιώδους δημοσίου συμ­φέροντος, ή συμφέροντος του ίδιου του γιατρού, ή κάποιου άλλου το οποίο δεν μπορεί να διαφυλαχθεί διαφορετικά.

Επί παραδείγματι ο εκπαιδευτικός Χ πάσχει από μεταδοτική νόσο και ο γιατρός Ψ, ο οποίος τον εξέτασε και το διαπίστωσε, το ανακοινώνει στο διευθυντή του σχολείου που εργάζεται ο Χ. αγ) Όταν συντρέχει κατάσταση ανάγκης ή άμυνας. Για παράδειγμα όταν ασκείται ποινική δίωξη εναντίον του γιατρού, ο Ποινικός Κώδικας προβλέπει την παραβίαση του απορρήτου, κατοχυρώνοντας κατ αυτόν τον τρόπο στο γιατρό το δικαίωμα να υπερασπιστεί εαυτόν, β) Κατά το άρθρο 13 παράγραφος 4 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας: Η υποχρέωση τήρησης ιατρικού απορ­ρήτου αίρεται εάν συναινεί σε αυτό εκείνος στον οποίο αφορά, εκτός εάν η σχετική δήλωση δεν είναι έγκυρη , όπως στην περίπτωση, ιδίως, που αυτή είναι προϊόν πλάνης, απάτης, απειλής, σωματικής ή ψυχολογικής βίας ή εάν η άρση του απορρήτου συνιστά προσβολή της ανθρώπινης αξίας, γ) Κατά το άρθρο 13 παράγραφος 5 του Κώδικα Ιατρικής Δεο­ντολογίας: Οι γιατροί που ασκούν υπηρεσία ελέγχου, επιθε­ώρησης ή πραγματογνωμοσύνης, απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης του ιατρικού απορρήτου μόνο έναντι των εντολέων τους και μόνο ως προς το αντικείμενο της εντολής και τους λοιπούς όρους χορήγησής της. δ) Κατά το άρθρο 371 παράγραφος 4 του Ποινικού Κώδι­κα: Η πράξη δεν είναι άδικη και μένει ατιμώρητη, αν ο υπαίτιος απέβλεπε στην εκπλήρωση καθήκοντος του ή στη διαφύλαξη έννομου ή για άλλο λόγο ουσιώδους συμφέροντος δημοσίου ή του ίδιου ή κάποιου άλλου, το οποίο δεν μπορούσε να διαφυλαχθεί διαφορετικά.

Εκπλήρωση καθήκοντος

Η υποχρέωση τήρησης εχεμύθειας κάμπτεται, όταν ο νόμος επιβάλλει στο γιατρό τη διενέργεια ορισμένων πράξεων, το περιεχόμενο των οποίων είναι αντίθετο με την τήρηση εχεμύθειας, π.χ Σε περίπτωση που ο πατέρας του νεογνού δεν υπάρχει ή για οποιοδήποτε λόγο δεν δηλώσει τη γέννηση στον τοπικό ληξίαρχο , το βάρος της δήλωσης φέρει ο γιατρός που διηνήργησε τον τοκετό.Ή σε περίπτωση θανάτου, η υποχρέωση αναγγελίας στον οικείο ληξίαρχο και η χορήγηση πιστοποιητικού θανάτου, στο οποίο ο γιατρός δεν αναλαμβάνει απλά να βεβαιώσει το θάνατο, αλλά και την ευθύνη βεβαίωσης της αιτίας. Τέλος οι ιατροί είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν κάποιες λοιμώδεις νόσους στις αρχές για την πρόληψη και την αποτροπή εξάπλωσής τους.

Διαφύλαξη ουσιώδους συμφέροντος:

π.χ Όταν πρόκειται να προστατευτεί η ζωή ή η υγεία παιδιών, ηλικιωμένων, ανίκανων ατόμων, ψυχικά ή σωματικά αναπήρων εναπόκειται στην κρίση του γιατρού αν θα ανακοινώσει τη πάθηση και σε ποιους.Ή όταν με την παραβίαση εχεμύθειας από το γιατρό πρόκειται να σωθεί κάποιος που διώκεται άδικα, ή στην περίπτωση μεταδοτικών νοσημάτων.

Ιατρικό απόρρητο και αρχείο γιατρού

Ένα εξίσου σημαντικό θέμα που άπτεται του ιατρικού απορ­ρήτου είναι η τήρηση αρχείου από το γιατρό. Όπως πολλάκις επισημάναμε ο γιατρός είναι επιφορτισμένος με το καθήκον τήρησης απόλυτης εχεμύθειας για όσα κατά την άσκηση του ιατρικού λειτουργήματος και επ” ευκαιρία αυτού πληροφο­ρείται για την ζωή ή την υγεία του ασθενούς ή των οικείων αυτού(άρθρο 13 Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας). 4.1 Ο γιατρός κατά το άρθρο 14 παράγραφος 1 Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας υποχρεούται να τηρεί ιατρικό αρχείο, σε ηλεκτρονική ή μη μορφή, το οποίο περιέχει δεδομένα που συνδέονται άρρηκτα ή αιτιωδώς με την ασθένεια ή την υγεία των ασθενών του. Για την τήρηση του αρχείου αυτού και την επεξεργασία των δεδομένων του εφαρμόζονται οι διατάξεις του Νόμου 2472/1997 (ΦΕΚ 50 Α’, νόμος για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα).

Παράγραφος 2 Τα ιατρικά αρχεία πρέπει να περιέχουν το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, το φύλο, την ηλικία, το επάγγελμα, τη διεύθυνση του ασθενή, τις ημερομηνίες της επίσκεψης, καθώς και κάθε άλλο ουσιώδες στοιχείο που συνδέεται με την παροχή φροντίδας στον ασθενή, όπως ενδεικτικά και ανάλογα με την ειδικότητα, τα ενο­χλήματα της υγείας του και το λόγο της επίσκεψης, την πρωτογενή και δευτερογενή διάγνωση ή την αγωγή που ακολουθήθηκε.

Παράγραφος 3 Οι κλινικές και τα νοσοκομεία τηρούν στα ιατρικά τους αρχεία και τα αποτελέσματα όλων των κλινικών και παρακλινικών εξετάσεων.

Παράγραφος 4 Η υποχρέωση διατήρησης των ιατρικών αρχείων ισχύει: α) στα ιδιωτικά ιατρεία και τις λοιπές μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας του ιδιωτικού τομέα, για μια δεκαετία από την τελευταία επίσκεψη του ασθενή και β) σε κάθε άλλη περίπτωση, για μια εικοσαετία από την τελευταία επίσκεψη του ασθενή.

Παράγραφος 5 0 ιατρός λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα, έτσι ώστε στην περίπτωση επιστημονικών δημοσιεύσεων να μην γνωστοποιείται με οποιονδήποτε τρόπο η ταυτότητα του ασθενή στον οποίο αφορούν τα δεδομένα. Εάν, λόγω της φύσης της δημοσίευσης, είναι ανα­γκαία η αποκάλυψη της ταυτότητας του ασθενή ή των στοιχείων που υποδεικνύουν ή μπορούν να οδηγήσουν στην εξακρίβωση της ταυτότητάς του, απαιτείται ειδική έγγραφη συναίνεσή του.

Παράγραφος 6 Ο ιατρός τηρεί τα επαγγελματικά του βιβλία με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται το ιατρικό απόρρητο και η προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Παράγραφος 7 Στα ιατρικά αρχεία δεν πρέπει να αναγράφονται κρίσεις ή σχολιασμοί για τους ασθενείς, παρά μόνον εάν αφορούν την ασθένειά τους.

Παράγραφος 8 Ο ασθενής έχει δικαίωμα πρόσβασης στα ιατρικά αρχεία, καθώς και λήψης αντιγράφων του φακέλου του. Το δικαίωμα αυτό, μετά το θάνατο του, ασκούν οι κληρονόμοι του, εφ” όσον είναι συγγενείς μέχρι τετάρτου βαθμού.

Παράγραφος 9 Δεν επιτρέπεται σε τρίτο πρόσβαση στα ιατρικά αρχεία ασθενή. Κατ εξαίρεση επιτρέπεται η πρόσβαση:

α) στις δικαστικές και εισαγγελικές αρχές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους αυτεπάγγελτα ή μετά από αίτηση τρίτου που επικαλείται έννομο συμφέρον και σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες, β) σε άλλα όργανα της Ελληνικής Πολιτείας, που με βάση τις καταστατικές τους διατάξεις έχουν τέτοιο δικαίωμα και αρμοδιότητα.

Παράγραφος 10 Ο ασθενής έχει το δικαίωμα πρόσβασης,» σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις, στα εθνικά ή διεθνή αρχεία στα οποία έχουν εισέλθει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που τον αφορούν.

Με το νόμο 2472/1997 καθορίσθηκε τι αποτελεί προσωπικό δεδομένο, πώς επιτρέπεται η συλλογή και επεξεργασία του, καθώς επίσης και τα δικαιώματα του υποκειμένου των δεδομένων απέναντι στον κάτοχο των πληροφοριών, όπως επίσης και ο δημόσιος έλεγχος της τήρησης προσωπικών δεδομένων. Τα δεδομένα κατηγοριοποιούνται σε απλά και ευαίσθητα. Απλά κατά το άρθρο 6 του Νόμου 2472/1997, είναι όσων η συγκέντρωση και επεξεργασία μπορεί να πραγματοποιηθεί με μόνη τη συγκατάθεση του ατόμου που αφορά και παράλληλα βεβαίως τη γνωστοποίηση τήρησης αρχείου στην Αρχή. Όσον αφορά τώρα τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα η συλλογή και επεξεργασία τους είναι κατ” αρχήν απαγορευμένη και επιτρέπεται εξαιρετικά μόνο μετά από προηγούμενη άδεια της Αρχής άρθρο 7 του Νόμου 2472/1997. Η υγεία ανήκει στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και ως τέτοιο χρήζει και απολαμβάνει ιδιαίτερης προστασίας. Κατά το άρθρο 2 στοι­χείο 3 του παραπάνω νόμου αρχείο δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα αποτελεί κάθε σύνολο δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία αποτελούν ή μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας. Έτσι λοιπόν το αρχείο που ανα­φέρεται στο άρθρο 14 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας αποτελεί αρχείο και κατά το νόμο 2472/1997. Ωστόσο η τή­ρηση του ιατρικού αρχείου δεν υπόκειται σε προηγούμενη γνωστοποίηση και άδεια από την Αρχή Προστασίας Προ­σωπικών Δεδομένων. Η εξαίρεση, όμως, αυτή αφορά μόνο φυσικά πρόσωπα και όχι νοσοκομεία ή κλινικές. 4.3 Τι περιλαμβάνει το ιατρικό αρχείο για πόσο χρονικό διάστημα τηρείται και ποιοι μπορούν να έχουν πρό­σβαση σ” αυτό: Το αρχείο πρέπει να περιλαμβάνει το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, το φύλο, την ηλικία, το επάγγελμα, τη διεύθυνση του ασθενή, τις ημερομηνίες των επισκέψεων, καθώς και κάθε άλλο ουσιώδες στοι­χείο που σχετίζεται με τη φροντίδα του ασθενή, όπως οι διαγνώσεις, η αγωγή καθώς και οτιδήποτε άλλο κρίνει απαραίτητο ο ιατρός για τη θεραπεία του ασθενούς. Σχολιασμοί και κρίσεις πέραν της ασθένειας πρέπει να αποφεύγονται.

Τα ιδιωτικά ιατρεία και οι λοιπές μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης του ιδιωτικού τομέα πρέπει να διατηρούν τα ιατρικά αρχεία τους για δέκα χρόνια από την τελευταία επίσκεψη του ασθενούς. Σε κάθε άλλη περίπτωση, πέραν της προαναφερθείσας, οφείλεται να διατηρούνται για είκοσι χρόνια από την τελευταία επίσκεψη του ασθενούς. Πρόσβαση στο αρχείο μπορούν να έχουν βεβαίως ο ια­τρός, ο ασθενής και οι κληρονόμοι του εφ” όσον είναι συγγενείς με τον ασθενή έως τετάρτου βαθμού (έως και πρώτοι εξάδελφοι). Παρατηρούμε ότι στο άρθρο 14 πα­ράγραφος 8 γίνεται μνεία μόνο στους συγγενείς μέχρι τετάρτου βαθμού οι οποίοι μπορούν να έχουν πρόσβαση στο αρχείο και να λαμβάνουν αντίγραφα από το φάκελο του ασθενούς, παραλείποντας να αναφερθεί στον επιζώντα σύζυγο, ο οποίος βέβαια κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα δεν θεωρείται συγγενής. Ωστόσο θεωρούμε ότι πρέπει να αναγνωριστεί το ως άνω αναφερθέν δικαίωμα και στο σύζυγο.

Τρίτοι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στο αρχείο παρά μόνο: οι δικαστικές και εισαγγελικές αρχές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους αυτεπάγγελτα ή μετά από αίτηση τρίτου που επικαλείται έννομο συμφέρον και σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες. Πρόσβαση επιτρέπεται και σε άλλο όργανα της πολιτείας που με βάση τις καταστατικές τους διατάξεις έχουν τέτοιο δικαίωμα και αρμοδιότητα. Δηλαδή τα δικαστήρια και οι δημόσιες αρχές δεν θεωρούνται τρίτοι σε περίπτωση που η ανακοίνωση επιτρέπεται από το νόμο ή κατόπιν δικαστικής απόφασης.

Ποινική, πειθαρχική και αστική ευθύνη ιατρού σε περίπτωση αποκάλυψης απορρήτου :

Ποινική ευθύνη : Κατά το άρθρο 371 του Ποινικού Κώδικα η παραβίαση επαγγελματικής εχεμύθειας, στην έννοια της οποίας ανήκει και η παραβίαση ιατρικού απορρήτου, αποτελεί ποινικά κολάσιμη πράξη.

α) Η πράξη συνιστά πλημμέλημα και τιμωρείται με χρη­ματική ποινή ή φυλάκιση μέχρι ενός έτους ο ιατρός ή βοηθοί αυτού, αν φανερώσουν ιδιωτικά απόρρητα που τους εμπιστεύτηκαν ή έμαθαν λόγω της ιδιότητάς τους. Όμοια τιμωρείται και όποιος μετά το θάνατο του ιατρού ή βοηθών του και απ” αυτή την αιτία γίνεται κάτοχος εγγρά­φων ή σημειώσεών του νεκρού σχετικών με την άσκηση του επαγγέλματος του ή της ιδιότητάς του και από αυτά φανερώνει ιδιωτικά απόρρητα, β) Για να τιμωρηθεί κανείς χρειάζεται δόλος. Δηλαδή να γνωρίζει ότι πρόκειται για απόρρητο και να βούλεται της αποκαλύψεώς του, χωρίς παράλληλα να απαιτείται και πρόθεση για πρόκληση βλάβης στον ασθενή, γ) Η ποινική δίωξη γίνεται μόνο με έγκληση/Εγκληση είναι η καταγγελία του εγκλήματος στον Εισαγγελέα από τον ίδιο τον παθόντα εκ του εγκλήματος.

Πειθαρχική ευθύνη : Κατά το άρθρο 36 παράγραφος 1 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας : Κάθε παράβαση των διατάξεων του παρόντος (Κώδικας) τιμωρείται από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα. Οπότε και ακολουθείται η διαδικασία του οικείου Ιατρικού Συλλόγο

Αστική ευθύνη

α) Αγωγή για παύση της αποκάλυψης και παράλειψής της στο μέλλον, κατά το άρθρο 57 παράγραφος 1 του Αστικού Κώδικα

β) Τα συναφή ασφαλιστικά μέτρα

γ) Αξίωση αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες δεν αποκλείεται, κατά το άρθρο 57 παρά­γραφος 2 του Αστικού Κώδικα.

δ) Ικανοποίηση της ηθικής βλάβης του προσβληθέντος ασθενούς από το γιατρό, η οποία συνίσταται είτε σε πλη­ρωμή χρηματικού ποσού, είτε σε δημοσίευμα, είτε σε οτιδήποτε επιβάλλεται από τις περιστάσεις

Βασιλική Λιάφου - ψυχολόγος ψυχοθεραπεύτρια στην Γλυφάδα
Αμοργού 30 - Άνω Γλυφάδα ( νότια προάστια Αθήνα ).
Τηλ. 6984158515

Social media - Σύνδεσμοι

http://gr.linkedin.com/pub/vasilikiliafou/3b/b71/1a0
Βασιλική Λιάφου - Ψυχολόγος Γλυφάδα Ψυχοθεραπεύτρια
https://twitter.com/VasilikiLiafou
https://vliafou.blogspot.gr/
https://plus.google.com/104733964270470601513/posts